De buitenlandse werknemers van Strabeko krijgen Nederlandse les van Henk Adelaar, vader van eigenaresse Lisette van den Dries. © Jules van Iperen/Pix4Profs

Henk (79) geeft Nederlandse les bij het bedrijf van zijn dochter: ‘Ik verwacht wel dat ze iedere dag een beetje huiswerk maken’

TILBURG – Op de werkvloer bij Strabeko wordt onderling niet veel Nederlands gepraat, daar moet binnenkort verandering in komen: Henk Adelaar (79), vader van directrice Lisette, geeft Nederlandse les aan buitenlandse werknemers. ,,Wat is dat, Andrzéj, een meeuw?”

Om hun werknemers beter aansluiting te laten vinden in de Nederlandse maatschappij, organiseert het Tilburgse bedrijf Strabeko taallessen voor hun personeel. Die worden gegeven door de vader van eigenaresse Lisette. ,,Als ik de taal beter spreek, maakt me dat zelfstandiger.”

 

,,Ik zeg het voor, jullie zeggen het na”, zegt Henk Adelaar (79) aan het begin van de les tegen Barbara, Karolina, Andrzej, Karolina en Piotr. Dan declameert de docent een rijtje woorden: ,,Fout! Koud! Oud! Touw! Bouw!”, klinkt het luid uit de mond van de staande Adelaar. Die legt daarna verder uit, al schrijvend op het whiteboard. ,,Dit zijn twee letters, maar één klank”, zegt hij terwijl hij de ‘o’ en de ‘u’ omcirkeld.

Het gezelschap bevindt zich op de bovenste verdieping van het bedrijfspand van Strabeko, een Tilburgse onderneming die doet in stralen, metalliseren, natlakken en poedercoaten. Eigendom van Erik en Lisette van den Dries, de dochter van Adelaar. ,,Die dubbele klanken zijn heel lastig voor Poolse mensen, net zoals de ‘g’ en de ‘h'”, zegt hij.

‘Strabeko-school’ staat er op de deur van het kantoortje waar Adelaar sinds ruim een jaar lessen Nederlands geeft. Aan meestal Poolse maar in ieder geval niet Nederlands sprekende werknemers. Die al dan niet via een uitzendbureau of als zzp’er voor Strabeko werken. Ook werknemers van Van den Noort uit Dongen, een leverancier en tevens klant van Strabeko, schuiven aan.

Motivatie
,,Als oude schoolmeester zeg ik: als je een andere taal wil leren, zou je eigenlijk iedere dag les moeten krijgen”, zegt de in Goirle woonachtige Adelaar. ,,Maar ja, die mensen werken gewoon de hele week. Al verwacht ik eigenlijk wel dat ze iedere dag een beetje huiswerk maken.”

De gezamenlijke lessen blijven beperkt bij eens per week. Adelaar begeleidt op maandagavond en dinsdagavond een groepje. Op inmiddels twee verschillende niveaus. ,,Het vraagt sowieso veel motivatie en doorzettingsvermogen om op latere leeftijd nog een vreemde taal te leren. Maar ik vind het een goede zaak dat Erik en Lisette dit regelen en daarom heb ik daar ook ‘ja’ tegen gezegd”, zegt Adelaar, die voor ieder wekelijks uurtje een lesprogramma in elkaar zet. ,,Het is zinvol werk. En je krijgt er veel dankbaarheid voor terug.”

 

Hij was een werkzaam leven lang basisschooldirecteur en was na zijn pensionering ook nog actief als taaldocent voor vluchtelingen. ,,Ik zet met name in op uitspraak en woordkennis. Grammatica komt dan later wel”, zegt Adelaar. Hij werkt aan de hand van de Diglin+ -methode van Boom Uitgevers. ,,Die hebben ook een computerprogramma waarin de koppeling tussen klank, woordbeeld en een plaatje wordt gemaakt. We hebben maar een uur. Daarin kan ik veel herhalen, maar zo kunnen ze thuis verder oefenen. We hebben allemaal veel geduld. Het kost gewoon tijd. En ik ga niet douwen. Ze hebben al een behoorlijke vooruitgang geboekt.”

Poolse smartlappen
,,Eerder hielden we al wel ‘toolboxmeetingen'”, zegt Lisette van den Dries. ,,Dat was op het werk gericht, net als andere cursussen.” ,,Maar we willen onze Poolse mensen meer betrekken bij Nederland. Ze wonen hier en dan moeten ze ook de taal leren, dan begrijpen ze alles ook een stuk beter. Dat zie ik als een hele logische stap”, zegt Erik van den Dries. ,,En doordat Lisettes vader ervaring heeft met lesgeven, was één en één al snel twee. Op de werkvloer wordt er onderling nog niet veel Nederlands gepraat, met ons door sommigen al wel. In de toekomst is dat hopelijk nog veel meer het geval.”

Wat dat betreft gaf een tafereel op een bedrijfsfeestje van Strabeko, afgelopen zomer, al goede hoop. ,,We hadden een borrel met als thema Poolse Party”, zegt Lisette. ,,Het was eigenlijk de bedoeling om Poolse smartlappen te gaan draaien, maar dat werd al snel het Nederlandse levenslied. Stond iedereen mee te zingen met André Hazes. Toen vroeg ik aan wat jongens hoe ze dat kenden. Zij vinden dat hij in eenvoudige woorden zingt, blijkbaar zijn dat goede teksten om Nederlands te leren.”

Nieuwe kans
In de ‘Strabeko-school’ gaat Adelaar intussen verder met de dubbele klinkers. Geeuw, sneeuw, meeuw, enzovoorts. ,,Wat is dat, Andrzéj, een meeuw?”, vraagt Adelaar dan aan een van zijn leerlingen. Die moet het juiste woord in het Nederlands schuldig blijven, maar weet wel wat de docent bedoelt. Door met zijn armen te bewegen beeldt hij een vliegende beweging uit.

,,Als ik de taal beter spreek, maakt me dat zelfstandiger”, zegt Piotr Kalwinski (44) over de lessen. Hij is bijna acht jaar in Nederland en volgt de lessen normaal gesproken samen met zijn vrouw Marta. ,,Een paar jaar geleden heb ik op het ROC een taalcursus gevolgd. Maar omdat mijn baan veranderde en ik in drie ploegen moest gaan werken, kon ik dat niet afmaken.”

Nu krijgt hij bij Adelaar een nieuwe kans. ,,Mijn dochter is twaalf en spreekt goed Nederlands. Beter dan ik en mijn vrouw”, zegt Kalwinski lachend. ,,Het is soms nog moeilijk hoor, ook om Nederlands te begrijpen. Maar als ik naar de dokter of ergens anders naartoe ga, probeer ik nu om Nederlands te praten. Eerst was dat alleen Engels. En nu proberen we thuis ook meer Nederlands te praten. En naar de Nederlandse radio te luisteren.”

Huiswerk
Zo is er nog genoeg werk aan de winkel voor de studenten. Zo blijkt ook tot besluit van de les. Voordat het huiswerk van volgende week wordt opgegeven, worden eerst nog de opgaven die eerder gemaakt zijn doorgesproken. ,,Barbara: prima. Karolina: ook prima”, zegt Adelaar. ,,Andrzej: was moeilijk hè.”